فرش ماشینی 700 شانه کاشان

تو هر فرش ايراني ، يه دنياي كامل پنهونه ؛ داستان هايي از دل تاريخ ، فرهنگ و هنر كه نسل به نسل منتقل شده . طرح فرش ايراني فقط يه نقشه  تزئيني نيست ؛ بلكه پر از معنا ، حس و روايت هاييه كه توي زندگي و ذهن هنرمند ايراني شكل گرفته . تو اين مطلب قراره بريم سراغ طرح فرش ، ببينيم اصلاً از كجا اومده ، چه سبك هايي داره ، چرا بعضي ها منشأش رو اشتباه گرفتن ، و چطور توي سبك هاي مختلف مثل فرش افشان يا گبه خودش رو نشون مي ده .

ميراثي كه از دل تاريخ برخاسته

وقتي به طرح فرش نگاه مي كني ، داري يه جورايي به تاريخ نگاه مي كني . طرح فرش سنتي مثل فرش خشتي يا فرش كلاسيك ، فقط يه الگو نيست ، بلكه حاصل تفكر و ذوق هنرمنديه كه با ريشه هاي فرهنگي و تاريخي ايران گره خورده . مثلاً فرش افشان ، با اون نظم زيباش كه حاشيه نداره ، يه جور لطافت و آزادي خاصي رو نشون مي ده . يا فرش لچك ترنج ، كه حسابي بين قالي هاي كاشان و اصفهان معروفه ، يه تركيب دقيق و متقارن از نقشه و نماده كه چشم آدمو مي گيره .

ديدگاه هاي نادرست درباره منشأ طرح فرش

يه مدت بعضي محقق ها (اكثراً غيرايراني) اومدن گفتن كه طرح فرش ايراني اصلاً از ايران نيست ! گفتن از آناتولي يا آسياي مركزي اومده ! حتي استناد كردن به شعراي فارسي مثل فردوسي و كلمات مثل "گليم" تا بگن اين واژه اصلاً تركيه . جالبه كه گفتن چون "كيليم" به تركي شبيه "گليم"ه ، پس خود گليم هم بايد ترك باشه ! خب معلومه كه اين جور نتيجه گيري ها بيشتر سليقه ايه تا علمي . براي همين هم خيلي از اين پژوهشا مورد نقد قرار گرفتن ، چون ارتباط واقعي با فرهنگ و تمدن ايران نداشتن .

رمزگشايي طرح هاي فرش ؛ نگاهي متفاوت

در سال هاي اخير ، خيلي از پژوهشگراي ايراني مثل دكتر سيروس پرهام اومدن يه جور ديگه نگاه كردن . گفتن براي فهميدن معني طرح فرش ايراني نبايد فقط از زاويه  ديد غربي بهش نگاه كرد . مثلاً اونا بيد مجنون رو كه تو فرهنگ غربي نماد غمه ، توي فرش ايراني به عنوان يه عنصر طبيعي و زنده به كار مي گيرن . يا مثلاً نقشايي كه به شكل چهار بازو هستن ، بعضي ها گفتن شبيه خرچنگن ! در حالي كه اصلاً منظور بافنده اون نبوده .

خاستگاه هاي گوناگون ، وحدتي در طرح

طرح فرش ايراني از جاهاي مختلفي الهام گرفته ، ولي يه هويت مستقل براي خودش ساخته . توي دوره  صفوي بود كه اين طرحا حسابي سروسامون گرفتن و فرش اصيل ايراني شكل گرفت . بعضي ها مي گن هند يا چين هم تأثير داشتن ، اما چيزي كه واضحه اينه كه توي هر فرش ايراني ، يه سبك منحصربه فرد و ايراني وجود داره . حتي وقتي طرحي شباهت به فرش هاي مناطق ديگه داره ، اون حس و رنگ ايراني بودنش رو از دست نداده .

تنوع سبك ها در طرح فرش ايراني

فرش ايراني فقط به يه سبك يا طرح محدود نمي شه . مثلاً گبه هاي عشايري كه با طرحاي ساده و خودجوش بافته مي شن ، يه جور سبك زندگي آزاد و بدون چارچوب رو نشون مي دن . اين فرش ها از يه ذهن خلاق و آزاد ميان ، نه از يه نقشه  ثابت . يا فرش عشايري كه معمولاً پر از رنگ هاي گرم و زنده ست ، با نقش هايي كه از طبيعت و زندگي واقعي الهام گرفتن . هر شهر و قوم ايراني هم سبك و طرح خاص خودش رو داره ؛ از فرش كاشان گرفته تا قالي بختياري و فرش كرمان .

جدول مقايسه انواع طرح فرش ايراني

نتيجه گيري : طرح فرش ايراني ، ميراثي از تمدن ، نه تقليد

وقتي به يه فرش ايراني نگاه مي كني ، فقط يه اثر هنري نمي بيني ؛ يه روايت مي بيني از يه فرهنگ غني ، از باورهايي كه توي ذهن و دل بافنده شكل گرفته . اگه دنبال فرشي هستي كه هم طرح اصيل داشته باشه ، هم عمق فرهنگي ، بد نيست سري به فرش سنتي كاشان بزني . چون اينجا طرح ها فقط نقش نيستن ، يه جور زندگي ان .